ویتگنشتاین: معنا، کاربرد و باور دینی
نویسندگان
چکیده
ویتگنشتاین در دورة دوم حیات فلسفی خود، با توجه به کاربرد کلمات برای شناخت معنای آنها و با تأکید بر تنوع کاربردهای زبان و کثرت بازیهای زبانی، معتقد است که بازیهای مختلف زبانی از نحوه های حیات گوناگون نشئت می گیرند و هر نحوه ای از حیات دارای زبان خاص خود است. گفتار دینی هم یک بازی زبانی مستقل با زبانی یکتاست که در نحوه ای از حیات حک شده است و قواعد و منطق خاص خود را دارد. بنابراین، مفاهیم و گزاره های دینی در درون بازی زبانی دین معنا می یابد و زبان دینی فقط برای کسانی که در نحوة حیات دینی شرکت دارند، قابل فهم است. از نظر ویتگنشتاین، کاربرد زبان در بیان باورهای دینی، به هیچ وجه، شباهتی با کاربرد آن در اظهار امر واقع ندارد. باور دینی، استفاده از یک «تصویر» است؛ تعهدی راسخ و تزلزل ناپذیر است که کل زندگی فرد را نظم و نَسَق می بخشد و مبتنی بر شواهد و دلایل نیست. از این رو نه از جانب علم و فلسفه مددی می یابد و نه هرگز گزندی می بیند. در این مقاله با بیان ماهیت زبان در اندیشة فلسفی ویتگنشتاین و توضیح مفاهیم «نحوه های حیات» و «بازیهای زبانی»، و بیان رسالت فلسفه در این خصوص، بر معنای باور دینی و قیاس ناپذیری آن با باورهای دیگر و در نتیجه، بر یکتایی زبان دینی و استقلال گفتار دینی با بازی زبانی دین تأکید و برخی از مبانی فلسفی «ایمان گرایی ویتگنشتاینی» معرفی شده است.
منابع مشابه
ویتگنشتاین و نظریه ی معنا
منوط به دوقطبی بودن (قابل صدق و کذب بودن ) می داند، لذا قضایای غیرتجربی را گزاره نمی داند. گزاره چوندوقطبی است محکی خود را بیان می کند، اما قضایای غیرتجربی هیچ چیزی را نشان نمی دهند زیرا آنها تک قطبیهستند. با این همه، ویتگنشتاین در کتاب پژوهش های فلسفی به نقد مبانی دیدگاه های خود در کتاب رسالهمنطقی-فلسفی درباره ی مقوله ی معنا و نسبت آن با عالم واقع می پردازد . در فلسفه ی دوم او، معنای یک واژههم...
متن کامللوازم و نتایج دیدگاه متأخر ویتگنشتاین دربارة دین و باور دینی
مدّعای اصلی مقالة حاضر آن است که ویتگنشتاین، بازی زبانی دین را نه ردّ کرده و نه تأیید؛ بلکه تنها گفته است چنین بازی زبانیای وجود دارد، که پیشفرضها و حدّ و مرزهایی دارد. در دیدگاه متأخر ویتگنشتاین، طرح پرسشهایی از این دست که آیا خدا واقعاً وجود دارد، بر پایة دستور زبان دینی غلطی استوار شدهاند؛ زیرا بیرون از شاکلة مفهومیای که پذیرفتهایم، نمیتوانیم بپرسیم که آیا خدا واقعاً وجود دارد یا نه. مؤمن...
متن کاملامکان فهم باورهای دینی با توجه به «قاعدهمندیِ» معنا نزد ویتگنشتاین دوم
بر اساس دیدگاه ویتگنشتاین دوم، بررسی معناداری و فهم باورها، به نظام «بیان معنا» یا محاسبات معناشناختی مربوط میشود. هر نظام زبانشناختی بهمثابه یک «بازی زبانی» که برگرفته از نحوهای از زندگی است، روش و قاعدهای برای بیان معنا و فهم آن ایجاد کرده است». این رویکرد، الگوی «قاعدهمندی» را برای فهم و توجیه باورهای مختلف معرفی میکند، به نحوی که ما معناداری یک باور را بر اساس قواعد و تکنیکهای کاربر...
متن کاملنسبیت در تلقّیهای دینی ویتگنشتاین
بدون شک ویتگنشتاین در اندیشة متفکران و فیلسوفان دینشناس در قرن بیستم تأثیر مهمی گذاشته است و لذا تفاسیر، تحلیلها و دیدگاههای متعددی با تکیه بر آثار او به یادگار مانده است. آن چه در این نوشتار دنبال میکنیم، صرفاً تمرکز بر تفسیرهای دیدگاههای ویتگنشتاین در بحث او از مقولة دین و دینباوری است. مهمترین مشکل پیروان و مفسران ویتگنشتاین در این موضوع فرورفتن در ورطة نسبیت مطلق است. برخی از این دیدگاهه...
متن کاملباور دینی و شناخت افلاطونی
در جستجوی بهترین راه ممکن برای آزمون و تأیید باورهای دینی، نخست نسبت شناخت افلاطونی با شناختهای عقلی و تجربیتبیین شده است. سپس نشان داده شده است که چگونه از آموزههای افلاطونی برای تبیین پدیدهها و توجیه باورهای دینی استفاده میشود. در آخر، در ضمن نقد مبانی افلاطونی روشن شده است که شناخت افلاطونی، یا آنچه در ادبیات دینی «شناخت عرفانی» خوانده میشود، خود فاقد تبیین و توجیه فلسفیکافیاست، و ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)ناشر: دانشگاه امام صادق (ع)
ISSN 2228-6578
دوره 3
شماره 1 2012
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023